+ Đòi hỏi các doanh nghiệp luôn phải đổi mới hoàn thiện công việc
sản xuất kinh doanh.
- Xuất khẩu có tác động lớn đến việc giải quyết công ăn việc làm
tăng thu nhập và cải thiện đời sống nhân dân
Sản xuất hàng xuất khẩu đã tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao
động, giải quyết nạn thất nghiệp. Thông qua hoạt động sản xuất hàng xuất
khẩu cơ cấu ngành nghề theo nó được mở rộng tạo thêm nhiêù việc làm mới,
tăng thu nhập cho người lao động cải thiện đời sống nhân dân. Mặt khác
xuất khẩu còn tạo ra ngoại tệ để nhập khẩu những hàng hoá mà trong nước
không thể sản xuất được hoặc sản xuất yếu kém phục vụ cuộc sống nhân
dân. Nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất, công nghệ hiện đại
phục vụ sản xuất tạo ra thế và lực mới cho các ngành sản xuất trong nước
phát triển.
Ở nước ta hiện nay, các ngành nông nghiệp, chế biến nông lâm thủy
sản, ngành dệt may, giày da…tạo ra rất nhiều công ăn việc làm cho người
lao động khu vực nông thôn
- Xuất khẩu tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước ngày
càng lớn mạnh, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường thế giới
Hoạt động xuất khẩu làm cho các doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào
thị trường thế giới hơn là thị trường trong nước, vì vậy để có thể cạnh tranh
và đứng vững với các doanh nghiệp nước ngoài, các doanh nghiệp trong
nước cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Trong giai đoạn trước khi gia
nhập WTO, các doanh nghiệp có thế nhận được sự giúp đỡ của Nhà nước
thông qua trợ cấp nhưng sau khi tham gia vào sân chơi quốc tế, các hình
thức này phải xóa bỏ. Để có thế tồn tại và phát triển các doanh nghiệp trong
nước cần phải khẳng định được thương hiệu của mình. Tham gia vào thị
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
5
trường thế giới, các doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội hơn để phát triển,
khẳng định vị thế.
Thông qua xuất khẩu các doanh nghiệp tham gia vào phân công lao
động quốc tế, tham gia vào cạnh tranh trên qui mô thế giới về giá cả, chất
lượng vô hình dung sẽ làm cho các doanh nghiệp hình thành cơ cấu sản xuất
phù hợp với thị trường để có giải pháp củng cố và nâng cao hiệu quả trong
công tác quản trị kinh doanh.
- Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy sự phát triển các mối
quan hệ kinh tế đối ngoại tiến tới xây dựng một nền kinh tế toàn cầu hội
nhập và phát triển.
Hoạt động xuất khẩu là một hoạt động chủ yếu, cơ bản, là hình thức
ban đầu của hoạt động kinh tế đối ngoại. Từ đây nó thúc đẩy các mối quan
hệ khác phát triển theo như :du lịch, vận tải, bảo hiểm từ đó hình thành
mối quan hệ qua lại khăng khít, giữa các quốc gia. Hoạt động xuất nhập
khẩu đã gắn kết sản xuất giữa các nước, các khu vực với nhau đẩy mạnh quá
trình nhất thể hoá nền kinh tế khu vực và thế giới như hoạt động xuất nhập
khẩu giữa các nước trong tổ chức WTO, ASEAN, AFTA Điều kiện kinh tế
của mỗi nước không thể bế quan toả cảng, tự cung tự cấp nên hoạt động xuất
nhập khẩu xảy ra là tất yếu.
Xu hướng chung ngày nay, tất cả các quốc gia đều muốn vươn ra thị
trường ngoài nước mở cửa, hội nhập đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu,
tăng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ, tỷ lệ suất siêu cao. Bởi vì
chính hoạt động xuất nhập khẩu đã tạo ra rất nhiều ưu thế.
- Hoạt động xuất khẩu góp phần làm tăng nguồn thu ngoại tệ cho
quốc gia.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
6
Có thể nói đây là nguồn thu ngoại tệ lớn nhất hơn cả vốn vay và vốn
FDI. Để có thể thành công trong thời kì công nghiệp hóa, hầu hết các nước
đều phát triển hoạt động này. Nguồn thu ngoại tệ tăng dẫn tới các hoạt động
như nhập khẩu máy móc, thiết bị được tập trung nhiều hơn, nhà nước có thể
quản lý, vực dậy thị trường thông qua điều chỉnh lãi suất, tỉ giá hối đoái nếu
thị trường có biến động.
1.1.2 Các hình thức xuất khẩu chủ yếu
• Xuất khẩu trực tiếp
- Khái niệm
Xuất khẩu trực tiếp là hình thức xuất khẩu mà nhà xuất khẩu giao trực
tiếp với khách hàng nước ngoài ở khu vực thị trường nước ngoài thông qua
tổ chức của mình, không qua trung gian.
- Ưu điểm
+ Tiết kiệm thời gian, giảm bớt được chi phí trung gian, làm tăng lợi
nhuận
+ Chủ động được thời gian và dễ dàng hơn khi thay đổi kế hoạch
công việc
+ Liên hệ trực tiếp với khách hàng sẽ giúp người xuất khẩu hiểu rõ
được nhu cầu về sản phẩm của khách, từ đó sẽ có sự thay đổi cải tiến về sản
phẩm
+ Hạn chế được nhiều rủi ro khác
- Nhược điểm
+ Phải trực tiếp khảo sát thị trường nước ngoài
+ Có thể tăng rủi ro vì phải lo khâu vận tải hàng hoá từ nơi sản xuất
sang thị trường nước ngoài và đảm bảo các thủ tục giấy tờ liên quan
- Điều kiện áp dụng
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
7
+ áp dụng cho doanh nghiệp có đủ tiềm năng về tài chính, có quy mô
lớn, phát triển đủ mạnh để thành lập riêng tổ chức bán hàng của mình.
• Xuất khẩu gián tiếp
- Khái niệm
Xuất khẩu gián tiếp là hình thức giao dịch mua bán thông thường mà
quan hệ mua bán được thiết lập thông qua dịch vụ của các tổ chức độc
lập( trung gian) để tiến hành xuất khẩu sản phẩm của mình ra nước ngoài.
- Ưu điểm
+ Hạn chế được rủi ro do trung gian chịu, không phải lo vấn đề vận
tải hàng hóa, chứng từ xuất khẩu, thu tiền….
+ tiết kiệm được thời gian tìm hiểu thông tin thị trường
+ Thiết lập được các mối quan hệ thương mại hiệu quả
- Nhược điểm
+ Người sản xuất không trực tiếp tiếp xúc với khách hàng ở nước
ngoài do đó họ không có thông tin về lượng hàng bán được, về các phản ứng
của khách hàng với hàng hoá và nhu cầu về hàng hoá .
+ Lợi nhuận bị chia sẻ với trung gian do không nắm bắt được giá cả
hàng hóa, chịu chi phí trung gian
+ Nhà xuất khẩu không thể chọn được kênh thông tin có lợi cho
mình, phụ thuộc nhiều vào nhà trung gian
+ Không xây dựng được thương hiệu và uy tín với khách hàng
- Điều kiện áp dụng
Áp dụng cho các doanh nghiệp mới tham gia vào thị trường quốc tế,
và những doanh nghiệp có khả năng tài chính hạn hẹp.
• Buôn bán đối lưu
- Khái niệm
Buôn bán đối lưu là phương thức giao dịch của ngoại thương trong đó
xuất khẩu kết hợp chặt chẽ với nhập khẩu, một bên vừa đóng vai trò người
bán, vừa đóng vai trò người mua.
- Ưu điểm
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
8
+ Khai thác triệt để được nguồn lực trong nước như lao động,
nguyên vật liệu
+ Tiếp nhận được công nghệ tiên tiến qua quá trình chuyển giao
+ Rủi ro về thanh toán được giảm thiểu
- Nhược điểm
+ Lợi nhuận thấp
+ Khả năng tiếp cận thị trường mới bị hạn chế
- Điều kiện áp dụng
+ Các bên đều thiếu ngoại tệ để thanh toán và có nhu cầu cao về
hàng hóa
• Giao dịch tái xuất
- Khái niệm
Giao dịch tái xuất là hình thức xuất khẩu những hàng hóa trước đây đã
nhập khẩu chưa qua chế biến ở nước tái xuất
Giao dịch tái xuất bao gồm cả nhập khẩu và xuất khẩu vì vậy nó thu
hút ba nước: nước xuất khẩu, nước tái xuất, nước nhập khẩu
- Ưu điểm
+ Khai thác được thế mạnh của các dịch vụ gia công chế biến, làm
tăng lợi nhuận của sản phẩm
+ Điều hòa được thương mại thế giới
- Nhược điểm
+ Lợi nhuận bị chia sẻ do sự xuất hiện của nước tái xuất
+ Gặp nhiều khó khăn trong việc thanh toán tiền hàng, đòi hỏi sự kết
hợp chặt chẽ với hệ thống ngân hàng, vận tải
- Điều kiện áp dụng
Áp dụng với các quốc gia có hệ thống thông tin chính xác về thị
trường, giá cả hàng hóa
• Hình thức gia công quốc tế
- Khái niệm
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
9
Gia công quốc tế là hình thức giao dịch kinh doanh trong đó một
bên( bên nhận gia công) nhập khẩu nguyên liệu đầu vào hoặc bán thành
phẩm của một bên( bên đặt gia công) để chế biến ra thành phẩm, khi đó bên
đặt gia công sẽ trả cho bên nhận gia công một khoản tiền( phí gia công)
- Ưu điểm
+ Giúp bên nhận gia công học tập được kinh nghiệm, nâng cao tay
nghề, có khả năng sử dụng thành thạo công nghệ tiên tiến
+ Sử dụng triệt để nguồn lực con người, góp phần giải quyết công ăn
việc làm
+ Góp phần chuyên môn hóa lao động trên phạm vi thế giới trong
quá trình hội nhập.
- Nhược điểm
Vẫn có sự không tương xứng về măt lợi ích. Bên nhận gia công
thường là những cơ sở yếu kém về mọi mặt, không có kĩ năng đàm phán vì
vậy lợi ích bị thua thiệt đáng kể
- Điều kiện áp dụng
Chủ yếu nước đặt gia công là những nước phát triển có công nghệ tiên
tiến nhưng nguyên nhiên liệu khan hiếm. Nước nhận gia công thường là
nước đang phát triển có tài nguyên phong phú và giá nhân công rẻ
1.1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa
Hoạt động trên thị trường thế giới các quốc gia sẽ gặp nhiều rủi ro vì
môi trường cạnh tranh khốc liệt và xa lạ. Hoạt động xuất khẩu cũng không
nằm trong xu thế đó. Các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu như:
- Các yếu tố về điều kiện tự nhiên, vốn, lao động, công nghệ
Đây là yếu tố vô cùng quan trọng, ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất
khẩu và là yếu tố bên trong cấu thành nên sản phẩm. Một quốc gia có nhiều
lao động kéo theo giá nhân công rẻ, hàng hóa phong phú. Tất cả sẽ được
phản ánh trong giá hàng hóa, tạo được sự cạnh trạnh, vị thế.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
10
Các yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến đầu vào của hoạt động sản xuất.
Quốc gia nào có tài nguyên phong phú thì sẽ có thế mạnh và tiềm năng để
phát triển hoạt động xuất khẩu. Cây Cà Phê là thế mạnh của Việt Nam và
chúng ta đã nắm bắt được lợi thế đó, nhờ có điều kiện tự nhiên, khí hậu
thuận lợi và đất đai màu mỡ, phì nhiêu nên đã tạo điều kiện cho các giống cà
phê phát triển tốt.
Hiện nay, có rất nhiều công nghệ tiên tiến ra đời tạo cơ hội cũng như
nguy cơ đối với tất cả các ngành công nghiệp nói chung và kinh doanh xuất
nhập khẩu nói riêng. Khoa học công nghệ tác động làm tăng hiệu quả của
công tác xuất khẩu của doanh nghiệp, thông qua tác động vào các lĩnh vực
bưu chính viễn thông, vận tải hàng hoá, công nghệ ngân hàng Ví dụ: nhờ
sự phát triển của hệ thống bưu chính viễn thông mà các doanh nghiệp ngoại
thương có thể đàm phán với khách hàng qua điện thoại, telex, fax giảm bớt
chi phí đi lại. Hơn nữa, các doanh nghiệp có thể nhanh chóng nắm bắt được
những thông tin mới nhất về thị trường Ngược lại nếu quốc gia không
nắm bắt, cập nhật những công nghệ tiên tiến hiện đại áp dụng vào sản xuất
thì sẽ có nguy cơ tụt hậu. Những công nghệ tiên tiến ra đời càng đẩy khoảng
cách giữa các quốc gia đi xa hơn.
- Chính sách tỉ giá hối đoái
Tỉ giá hối đoái là giá cả của một đơn vị tiền tệ của quốc gia này được
biểu hiện bằng số lượng đơn vị tiền tệ của quốc gia khác
Trong buôn bán quốc tế đồng tiền thanh toán thường là ngoại tệ đối
với một trong hai bên hoặc cả hai bên. Do vậy, khi đồng tiền làm phương
tiện thanh toán biến động thì lợi ích của một trong hai bên sẽ bị thiệt hại.
Khi tỷ giá hối đoái tăng làm cho giá hàng hoá xuất khẩu trở nên đắt đỏ, sức
cạnh tranh của hàng hoá đó trên thị trường thế giới bị giảm dẫn đến hoạt
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
11
động xuất khẩu bị thu hẹp.Ngược lại, khi tỷ giá hối đoái giảm , tức đồng nội
tệ giảm so với đồng ngoại tệ thì sẽ tăng hoạt động xuất khẩu.
- Hạn ngạch và các tiêu chuẩn kĩ thuật
Hạn ngạch là qui định của nhà nước về lượng hàng hóa tối đa được
phép xuất khẩu hoặc nhập khẩu đối với một thị trường cụ thể trong một thời
gian nhất định thường là 1 năm. Hạn ngạch thường dùng để tránh tình trạng
cung vượt quá cầu gây thiệt hại cho nhà sản xuất và kinh doanh xuất khẩu.
Được áp dụng với các hàng hóa xuất khẩu có nguồn gốc tài nguyên thiên
nhiên có nguy cơ bị cạn kiệt hoặc gây ô nhiễm môi trường.
Xuất phát từ các nhu cầu thực tế của đời sống, nhu cầu về vệ sinh an
toàn, chất lượng…Một loạt các hệ thống tiêu chuẩn được đưa ra bao gồm
các qui định về bao bì, đóng gói vệ sinh an toàn thực phẩm,vệ sinh phòng
dịch bệnh…Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu vì
hàng hóa muốn xâm nhập vào thị trường phải đáp ứng đầy đủ những tiêu
chuẩn của nước nhập khẩu và các mức tiêu chuẩn của mỗi quốc gia là khác
nhau.
- Các yếu tố về thế chế chính trị-kinh tế- xã hội
Chính trị có ổn định thì mới tạo đà cho kinh tế phát triển. Yếu tố này
là nhân tố khuyến khích hoặc thúc đẩy quá trình xuất khẩu hàng hoá và dịch
vụ. Môi trường chính trị ổn định tạo tâm lý yên tâm, tin tưởng sản xuất kinh
doanh từ đó thúc đẩy xuất khẩu phát triển. Mỗi quốc gia có hệ thống luật
pháp riêng để điều chỉnh hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của nước
mình, do vậy phải có sự hiểu biết nhất định về những yếu tố này để tạo hành
lang pháp lý an toàn cho hoạt động xuất khẩu
Quốc gia xuất khẩu chỉ có thể thành công trên thị trường quốc tế khi
có sự hiểu biết nhất định về phong tục, tập quán, thị hiếu, thói quen mà điều
này lại có sự khác biệt ở mỗi quốc gia. Do vậy hiểu biết về môi trường văn
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
12
hoá sẽ giúp ích trong việc quốc gia thích ứng được với thị trường để từ đó có
chiến lược đúng đắn trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu của mình
- Ngoài ra còn có các yếu tố cạnh tranh ảnh hưởng đến hoạt động
xuất khẩu như:
+ Sự đe doạ của các đối thủ cạnh tranh tiềm năng
+ Sức ép người cung cấp
+ Sức ép người tiêu dùng
+ Sự đe doạ của các sản phẩm thay thế
+ Các yếu tố cạnh tranh trong nội bộ ngành
1.2 Tổng quan về sản xuất và xuất khẩu cà phê của Việt Nam
1.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của ngành sản xuất cà phê
trong nước
Cây cà phê đầu tiên được đưa vào Việt Nam từ năm 1870, mãi đến
đầu thế kỷ 20 mới được phát triển trồng ở một số đồn điền của người Pháp.
Năm 1930 ở Việt Nam có 5900 ha. Trong thời kì những năm 1960-1970, cây
cà phê được phát triển ở một số nông trường quốc doanh ở các tỉnh miền
Bắc, khi cao nhất ( 1964-1966 ) đã đạt tới 13000 ha song không bền vững do
sâu bệnh ở cà phê Arabica và do các yếu tố tự nhiên không phù hợp với cà
phê Robusta nên một số lớn diện tích cà phê phải thanh lý.
Cho đến năm 1975, đất nước thống nhất, diện tích cà phê của cả nước
có khoảng trên 13000 ha, cho sản lượng 6000 tấn. Sau 1975, cà phê ở Việt
Nam được phát triển mạnh tại các tỉnh Tây Nguyên nhờ có vốn từ các hiệp
định hợp tác liên chính phủ với các nước : Liên Xô cũ, CHDC Đức,
Bungary, Tiệp Khắc, Ba Lan, đến năm 1990 đã có 119300 ha. Trên cơ sở
này, từ 1986, phong trào trồng cà phê phát triển mạnh trong nhân dân. Đến
nay đã có trên 390000ha, đạt sản lượng gần 700000 tấn.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
13
Ngành cà phê nước ta đã có những bước phát triển nhanh vượt bậc.
chỉ trong vòng 15-20 năm trở lại đây chúng ta đã đưa sản lượng cà phê cả
nước tăng lên hàng trăm lần. Hiện nay, Việt Nam đứng thứ 2 trên về sản
lượng cà phê xuất khẩu chỉ đứng sau Braxin vượt lên trên Colombia,
Indonexia. Cà phê Việt Nam đang trực tiếp xuất sang 75 quốc gia và vùng
lãnh thổ với khối lượng lớn. Mức tăng trưởng lượng cà phê xuất khẩu hàng
năm khá lớn.
Về trang thiết bị và công nghệ: Sau 1975, khi đi vào phát triển sản
xuất cà phê, chúng ta mới có một ít xưởng chế biến cũ kỹ, chắp vá. ở phía
bắc có một số xưởng chế biến ở Đồng Giao, Phủ Quỳ với thiết bị lắp đặt từ
năm 1960-1962 do CHDC Đức chế tạo. ở phía nam có một số xưởng của các
doanh điền cũ như Rossi, Delphante để lại công suất không lớn. Cùng với
việc mở rộng diện tích trồng cà phê, chúng ta cũng đã bắt tay vào xây dựng
các xưởng chế biến mới, bắt đầu từ những thiết bị lẻ, rồi đến các dây chuyền
sản xuất sao chép theo mẫu của Hang-xa như nhà máy 1/5 Hải Phòng, nhà
máy A74 Bộ Công Nghiệp ở Thủ Đức-TpHCM. Những năm gần đây, nhiều
công ty, nông trưòng đã xây dựng các xưởng chế biến mới khá hoàn chỉnh
với thiết bị nhập từ CHLB Đức, Brazil. Một loạt hơn chục dây chuyền chế
biến cà phê của hãng Pinhalense-Brazil được đưa vào Việt Nam. Tiếp đó lại
xuất hiện nhiều xưởng lắp ráp thiết bị do cơ sở công nghiệp Việt Nam chế
tạo mô phỏng có cải tiến công nghệ của Brazil. Như thế so với thời gian
trước đây thì hiện tại vấn đề công nghệ trong sản xuất và chế biến cà phê đã
được quan tâm chặt chẽ hơn.
Bảng 1: Các tỉnh trồng nhiều cà phê ở Việt Nam
Tỉnh Diện tích (ha) Sản lượng (tấn)
Lâm Đồng 117.918 200.000
Gia Lai 79.126 100.000
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét